در این مقاله قصد داریم ورق st52 را خدمت شما معرفی کنیم. ورق‌های بسیار متنوعی در بازار وجود دارند که هرکدام خصوصیات و ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند. این ورق‌های فلزی مختلف دارای گریدها و مواد افزودنی متفاوتی هستند و در صنایع گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند. افزودنی‌هایی که به ورق‌های مختلف آهنی و فولادی اضافه می‌شوند، خواص و ویژگی‌های جدیدی را به وجود می‌آورند و آن‌ها را برای استفاده در ساخت محصولات مختلف مناسب و ایده‌آل می‌سازد. در حالت کلی، برای به دست آوردن ورق فولادی از تختال یا بیلت استفاده می‌کنند. ورق فولادی به دو روش اساسی و اصلی نورد سرد و نورد گرم تولید می‌شود. حاصل نورد فولاد در دما و فشار بسیار بالا تحت عنوان نورد گرم، پدید آمدن ورقی موسوم به ورق سیاه است.
ورق سیاه به دلیل تحمل دما و فشار بالا و همچنین اکسید شدن سطح بیرونی‌اش، دارای سطحی کدر، سیاه و مات است. این ورق به دلیل قیمت پایین، ضخامت بالا و استحکام مناسب، در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از انواع ورق‌های سیاه، ورق st52 است که در این مقاله مفهوم، ساختار، ویژگی‌ها و کاربردهای آن را برای شما زیر ذره‌بین قرار خواهیم داد. برای آشنایی بیشتر با ورق st52 تا انتهای این مطلب ما را همراهی کنید.
ورق سیاه چیست؟
ورق سیاه حاصل نورد فولاد در دمای مثبت ۹۳۰ درجه و فشار بسیار بالا است. در این نورد فولاد ظاهری کدر و خاکستری پیدا می‌کند. به همین دلیل با نام ورق سیاه معروف شده است. حال اگر این ورق را تحت نورد سرد قرار دهیم، به ورق روغنی یا همان ورق سرد خواهیم رسید که ظاهری بسیار روشن، صاف و صیقلی داشته و از ابعاد بسیار دقیقی برخوردار است.
ورق سیاه و ورق روغنی در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ورق روغنی را صنایعی برمی‌گزینند که در تولید محصولات نهایی خود، ظاهر محصول و همچنین ابعاد دقیق برایشان از اهمیت فوق‌العاده بالایی برخوردار باشد، صنایعی مانند خودروسازی، مخابرات و لوازم خانگی.
این در حالی است که ورق سیاه به دلیل ضخامت بالاتر و قیمت پایین‌تر (به دلیل قرار نگرفتن تحت نورد سرد)، اولویت اصلی و اول صنایعی است که ظاهر و ابعاد دقیق در تولیدات و محصولات آن‌ها از اهمیت چندان بالایی برخوردار نیست، صنایعی مانند تولید ابزار و تجهیزات کشاورزی.
ورق سیاهی که تحت نورد گرم قرار می‌گیرد، دارای کلاس‌ها و درجات (گرید) مختلفی است. این ورق که به دلیل داشتن کربن کم، به ورق کم‌کربن نیز مشهور است، از عناصر تشکیل‌دهنده مختلفی ساخته شده است. درصد و خلوص این مواد، ورق سیاه را به انواع مختلفی تقسیم می‌کند که ورق st52 یکی از آن‌ها است.
ورق st52 چیست؟
برای اینکه فولادها و ورق‌های فولادی مختلف که از عناصر متفاوتی ساخته می‌شوند و دارای خواص فیزیکی و مکانیکی مختلفی هستند را بتوان از هم تفکیک کرد، از اعداد و حروف اختصاری انگلیسی کمک می‌گیرند. حروف s و t دو حرف اختصاری برای شناسایی انواع و گریدهای مختلف فولادهای ساختمانی هستند. پس از این دو حرف، از یک سری اعداد نیز استفاده می‌شود. این اعداد بیانگر حداقل استحکام کششی فولاد برحسب نیوتون بر میلی‌متر مربع است. اعدادی که بعد از حروف اختصاری st می‌آیند را در عدد ثابت ۹.۸۱ ضرب کنید تا به حداقل استحکام کششی فولاد برحسب نیوتون بر میلی‌متر مربع برسید.
پس از این اعداد یک خط تیره قرار داده می‌شود و در انتها یکی از سه عدد ۱، ۲ یا ۳ قرار داده می‌شوند. این عدد بیانگر درجه کیفی ورق فولادی است. عدد ۱ نشان‌دهنده درجه کیفیت فولاد بالا و عدد ۳ نشان‌دهنده پایین‌ترین درجه کیفیت برای ورق فولادی است.
فولاد درجه ۱ برای کارهای معمولی و فولاد درجه ۲ برای کارهای مهم استفاده می‌شود. فولاد درجه ۳ فولادی است که به‌آرامی مورد ریخته‌گری قرار گرفته و دارای درجه خلوص بالا و خواص جوشکاری ایده‌آلی است. اکنون که با حروف اختصاری، اعداد پس از حروف و عددی که در انتهای نام ورق قرار داده می‌شود آشنا شدیم، به‌راحتی می‌توانیم ورق st52 و هر ورق دیگری را تفسیر کرده و شناسایی کنیم.
برای مثال ورق st37-3 بیانگر یک ورق فولادی است که برای مصارف ساخت‌وساز مناسب بوده و دارای استحکام کششی حدودی ۳۷۰ نیوتون بر میلی‌متر مربع است. این ورق همچنین در درجه کیفی ۳ و بسیار بالایی تولید شده است و دارای خواص جوشکاری و خلوص مناسبی است.
به همین ترتیب، ورق st52 به ورق‌های فولادی ساختمانی اشاره دارد که دارای حداقل استحکام کششی حدودی ۵۲۰ نیوتون بر میلی‌متر مربع است. ورق st52 در کارخانه‌های ذوب آهن (با استفاده از پروسه احیاء) و برای استفاده در ساخت‌وساز تولید شده و به بازار عرضه می‌شود.
برای به دست آوردن ورق st52 باید ابتدا سنگ آهن خام را ذوب کنیم. در مرحله بعدی آهن خام را از سنگ آهن بسازیم و با افزودن کربن و سایر افزودنی‌هایی که در ادامه مطرح خواهند شد، به ورق st52 برسیم. اضافه کردن مواد افزودنی مانند منگنز در کنار کربن به آهن خام، منجر به تولید فولادی می‌شود که از مقاومت بالاتری در برابر تنش‌ها و نیروهای کششی و خمشی برخوردار است. این فولاد همچنین خاصیت ارتجاعی بالاتری نیز داشته و به این آسانی‌ها نمی‌شکند.
ترکیبات شیمیایی ورق st52
برای بهبود کارایی و خواص مکانیکی ورق فولادی که قرار است در صنعت حساسی مانند ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار بگیرد، عناصر متعدد دیگری نیز به‌جز کربن به آهن خام اضافه می‌شود. این عناصر به شرح زیر خواهند بود:
فسفر؛ به مقدار ۰.۲۴ درصد
اولین عنصری که به فولاد اضافه می‌شود تا ورق st52 پدید آید، فسفر است. فسفر قابلیت ماشین کاری فولاد را به نحو احسن تقویت می‌کند. با افزودن فسفر با درصد ذکر شده به فولاد، خاصیت براده برداری فولاد تقویت شده و مقاومت فولاد در برابر حرارت نیز افزایش پیدا می‌کند.
گوگرد؛ به مقدار ۰.۴۵ درصد
گوگرد عنصر دیگری است که برای رسیدن به ورق st52 به آن نیاز پیدا خواهیم کرد. این عنصر در کنار فسفر خاصیت ماشین کاری و براده برداری فولاد را تقویت می‌کند.
سیلیسیم؛ به مقدار ۵۵ درصد
ورق st52 برخلاف ورق‌های فولادی دیگری همانند ورق st33 و st44، دارای خاصیت ارتجاعی و کشسانی بسیار مناسبی است. این حضور عنصر سیلیسیم در فولاد است که منجر به تقویت خاصیت کشسانی و انعطاف‌پذیری آن می‌شود. افزودن عنصر سیلیسیم همچنین استحکام تسلیم ورق st52 را نیز افزایش می‌دهد که بی‌نظیر است.
کربن؛ به مقدار ۲۴ درصد
افزودن کربن به فولاد در بسیاری از صنایع ایده‌آل است؛ اما برای مصارف ساختمانی، باید مقدار کربن را کم کنیم تا دیگر خاصیت‌های فولاد تحت تأثیر قرار نگرفته و تضعیف نشوند. خواصی که در صنعت ساختمان‌سازی از اهمیت بالاتری برخوردار هستند. کربن بالا یعنی خاصیت جوش‌پذیری و ماشین کاری کمتر و این مورد به هیچ عنوان برای ورق st52 و صنعت ساخت‌وساز مطلوب نیست.
منگنز؛ به مقدار ۶ درصد
منگنز خواصی همانند نیکل و کربن به آهن می‌بخشد و نیاز ما به استفاده از کربن و نیکل را کاهش می‌دهد. افزودن منگنز به فولاد منجر به افزایش سختی، استحکام نهایی و نقطه تسلیم فولاد شده و این خواص را با قیمت بسیار پایین‌تری نسبت به نیکل و کربن به آهن می‌بخشد. منگزن قیمت نهایی تولید ورق st52 را پایین می‌آورد.
مشخصات فیزیکی این ورق به‌صورت زیر است:
- چگالی: ۷.۸۵
- نقطه ذوب: ۱۴۲۰ تا ۱۴۶۰ درجه سلسیوس
- ضرب الاسیسیته (N/mm2): ۲۱۰
- شروع سخت شدن: ۸۶۰ تا ۸۹۰
- دمای بازگشت: ۸۶۰ تا ۸۹۰
- فرجینگ: ۸۵۰ تا ۱۰۵۰
همچنین خواص مکانیکی ورق st52 به شرح زیر است:
- ضخامت: ۳ تا ۱۰۰ میلی‌متر
- استحکام تسلیم: ۳۱۵ تا ۳۵۵
- استحکام کششی: ۴۹۰ تا ۶۳۰
- کشیدگی در دقیقه: کمتر از ۲۲
کاربرد ورق ST52
ورق ST52، خاصیت جوش‌پذیری مناسبی دارد، به همین جهت در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این محصول برای و غیره استفاده می‌شود.
سخن پایانی
ورق st52 برای استفاده در صنعت ساخت‌وساز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این رو خاصیت ماشین کاری و جوش‌پذیری بالایی دارد. ورق st52 از افزودن عناصر مختلفی به آهن پدید می‌آید و در صنایعی مانند تولید خطوط لوله انتقال، لوله‌کشی، ساخت انواع کانتینر، جرثقیل‌‌ها، صنعت خودرو، تجهیزات بالابر، ساخت مخازن تحت فشار، پل‌سازی و سازه‌‌های دریایی به کار برده می‌شود.
